Sustainable rural settlements at Kopaonik

Abstract

The paper is dealing with questions relevant for defining the strategy and adequate policies for sustainable development of mountain areas, discussed on the case study of the Kopaonik national park In that respect the prior activity is to insure and support the sustainable agriculture development, and to sustain the rural settlements, as essential prerequisites for nature, landscape and cultural heritage protection, conservation and presentation. For achieving the necessary demographic vitality of this mountain possible option is to obtain the existing and settle the new younger population, by ameliorating the living conditions and rising up the quality of life in rural settlements. Sustainable utilization of natural resources, the agricultural land in particular, can open new perspectives for local development, preservation and transformation of the settlement network pattern. Necessary prerequisite is to increase accessibility of different services and utilities in small and medium sized towns at mountain and surrounding areas. Sustainability of mountain area and rural settlements network has been depended over the eligibility of public investments for economic activities decentralization and for increasing the accessibility of this areas. .

U radu se na primeru Nacionalnog parka Kopaonik, čija je primarna funkcija očuvanje i zaštita prirode i prirodnih vrednosti, razmatraju osnovna pitanja u vezi koncipiranja odgovarajuće strategije i pratećih politika održivog razvoja planinskih područja Srbije. U tim okvirima se primarni značaj daje obezbeđenju uslova za održivi razvoj poljoprivrede i opstanak seoskih naselja, kao osnovnim preduslovima za očuvanje specifičnih prirodnih, predeonih i kulturno-istorijskih vrednosti ove planine. Za održanje neophodne vitalnosti stanovništva opcija je zadržavanje i naseljavanje mlađeg stanovništva, uz poboljšanje uslova i povećanje kvaliteta življenja u seoskim naseljima. Održivom razvoju poljoprivrede na planinskom području može da pogoduje nasleđena mreža naselja, koju treba očuvati i transformisati i povećati dostupnost javnih službi i usluga opštinskih centara, manjih i srednjih gradova u okruženju. Opstanak planinskih područja zavisi od mogućnosti ulaganja iz javnih fondova u decentralizaciju ekonomskih aktivnosti i povećanje dostupnosti ovih područja. .