Protection and sustainable mountain development: The watersheds case

Abstract

Regimes and measures for space protection produce numerous limitations and development problems of the local communities in the mountain watersheds. Special attention has been paid to research into various effects of social benefits and losses subsequent to proclamation of space protection and reservation. Presentation of possible forms and ways to provide compensations to the population and the local communities and adequate management of the protected and reserved mountain areas have been maid. Management problems of the protected and reserved areas, especially those that result from the lack of compensation have been discussed. Some ways to provide compensation arrangements based on payments for 'environmental services' to local communities and population in the mountain watersheds in Serbia have been brought up for the 'Rovni' watershed case. Possibilities to use experience of the European and other developed countries in the management of the protected and reserved mountain areas have been pointed out. .

Različiti režimi i mere zaštite prostora proizvode brojna ograničenja u ekonomskom i socijalnom životu lokalnih zajednica i socio-ekonomske transformacije domaćinstava na planinskim područjima u slivovima izvorišta vodosnabdevanja. Osnovni pristupi rešavanju ovog problema u evropskim i drugim zemljama su kompenzacije domaćinstvima i upravljanje zaštićenim i rezervisanim prostorima, kojim se obezbeđuje integrisan razvoj obuhvaćenih područja i lokalnih zajednica. Analiziraju se problemi primene kompenzacija i upravljanja zaštićenim i rezervisanim prostorima planinskih slivova izvorišta vodosnabdevanja u Srbiji u odnosu na praksu razvijenih zemalja. Dat je prikaz mogućnosti primene kompenzacionih instrumenata i aranžmana zasnovanih na plaćanju tzv. 'ekoloških usluga' zaštićenih i rezervisanih planinskih područja na primeru sliva vodo-akumulacije 'Rovni'. Stav je da će, sa redefinisanjem odnosa uloge države i tržišta i sa reformom upravljačkog sistema, biti stvoreni preduslovi za razvoj i primenu različitih oblika kompenzacija i upravljanja, zasnovanih na iskustvima razvijenih zemalja. .