Uloga nove industrijske politike u obnovi strateškog mišljenja, istraživanja i upravljanja u Srbiji: evropski kontekst i kontekst zemalja Jugoistočne Evrope

Abstract

Zemlje Jugoistične Evrope (JIE) uvodile su post-socijalističke reforme prema tzv. ,,šok terapiji’’, što je imalo za posledicu privremeni, kraći ili duži, pad BDP-a, životnog standarda i industrijske proizvodnje. Naročito je pad industrije bio ,,Ahilova peta’’ privreda ovih zemalja. Dokument Strategija Jugoistočne Evrope 2010 (SEE 2020 Strategy), koja je usvojena nedavno, treba da označi prekid ovog trenda, i pomak od modela rasta koji se zasniva na uvozu i potrošnji, ka modelu razvoja koji se zasniva na većem učešću stranih direktnih investicija (SDI), bržem tehnološkom razvoju, većoj konkurentosti i zaokruživanju socioekonomskih reformi. Međutim, nema pouzdanih empirijskih dokaza da će rast koji je zasnovan na SDI biti efikasniji sa stanovišta regionalnog razvoja od rasta koji je zasnovan na regionalnoj štednji, većem udelu doznaka iz inostranstva i resursima domaćih investitora. Treba uočiti da je poslednjih godina suma domaćih izvora znatno premašila ukupnu sumu SDI. Kako sadašnja situacija tako i budući izgledi nalažu da region JIE treba da razvije zajednički pristup razvoju, praćen propisima i institucionalnim aranžmanima na regionalnom nivou.

Countries of the SEE introduced market and other post-socialist transition reforms by applying the so-called ‘’shock therapy’’, with subsequent transitory drop in GDP, standard of living and industrial production. Particularly industrial collapse happened to appear as the "Achilles heel" of the SEE economy. The SEE 2020 Strategy tends to reverse current trends from the consumption-led model of growth to export-led and FDI driven type of growth, based on accelerated technological development, growth of competitiveness and completion of socioeconomic reform. However, there has been no evidence that is the FDI type of growth would be more efficient for regional development than that based on regional savings, remittances and resources of domestic investors. To note, in recent years domestic sources tremendously exceeded the total sum of FDI. The current situation and future prospects call for developing a common approach in this region, and concomitant supra-national regulations and institutional arrangements.