Rural development limitations at the transitional terms

Abstract

European countries have been reaffirtmating the role and the significance of agricultural multifunctionality for rural areas development. The transition countries have to make the assessment of their weaknesses and opportunities before facing the necessary significant investments in agriculture, rural settlements and deprived rural areas. Overall economic development should provide for further agriculture employment reduction, along with taking measures for the agriculture farms modernization and changes in the structure of agriculture production, within the process of integrated rural development. Declining population at mountain areas might be a prerequisite for intensified farm restructuring, namely through development reorientation, achieving more balanced agriculture economy, along with rediscovering comparative advantages in the development of new activities linked to social changes and changes in lifestyle - green tourism, leisure activities, health care, as well as to forestry, traditional crafts etc. Subsequent to European experience in maintenance of the necessary level of spatial development in sparsely populated and neglected rural areas, the development of priority mountain areas in Serbia should be defined at national level, and the new system of support should facilitate the preparation and the implementation of different projects for integrated rural development of this priority areas.

Razvijene države Evrope reafirmišu ulogu poljoprivrede u funkcionisanju života na ruralnom prostoru, ističući značaj polifunkcionalnosti poljoprivredne proizvodnje. Suočene s potrebom većih ulaganja u poljoprivredu, uz usmeravanje novih investicija u selo i nerazvijena ruralna područja, zemlje u tranziciji moraju, najpre, realno proceniti svoje potencijale i ograničenja u ovoj oblasti. Opštim ekonomskim razvojem se moraju obezbediti uslovi za dalje sukcesivno smanjivanje agrarne zaposlenosti u Srbiji, uz istovremeno preduzimanje mera za modernizaciju poljoprivrednih gazdinstava u sklopu integralnog razvoja sela. Sadašnja nepovoljna demografska situacija planinskih naselja može da predstavlja olakšavajuću okolnost za ofanzivniji pristup restrukturizaciji porodičnih gazdinstava, posebno u pogledu proizvodne orijentacije i usklađivanja veličine poseda s kvalitetom zemljišta, raspoloživom radnom snagom mehaničkom opremom, brojem i vrstom držane stoke, mogućnostima obezbeđenja dopunskih/ uzgrednih prihoda u šumarstvu, turizmu i drugim nepoljoprivrednim delatnostima na lokalnom nivou. Polazeći od prakse razvijenih zemalja, koje imaju višedecenijsko iskustvo u zadržavanju neophodnog nivoa naseljenosti planinskih i drugih prirodno zapostavljenih regiona, prvo treba definisati područja od prioritetnog značaja za društvo u celini, a zatim dosledno i sistematski realizovati jedan ili više programa manjeg teritorijalnog opsega, prema konceptu integralnog ruralnog razvoja.