Sistemski pristup izradi planske i projektne dokumentacije za koridore auto-puteva kao instrument realizacije Nacionalnog investicionog plana

Abstract

Izrada planova i projekata, koja uklјučuje sistemski pristup i sinhronizaciju većeg broja aktivnosti i aktera, predstavlјa osnov uspešne realizacije auto-putskih koridora. Polazne osnove za aktivnosti razvoja i uređenja koridora auto-puteva u Srbiji, jesu evropska načela i principi koji se odnose na jedinstvenost evropskog tržišta i obezbeđenje održive mobilnosti u transportu putnika i robe, u čemu važnu ulogu ima povezanost regionalnih i nacionalnih mreža modernom i efikasnom infrastrukturom. Stvaranje transevropskih mreža je posebno važno za Srbiju a evropski koridori su i pregovoračko poglavlјe u fazi pristupa Evropskoj uniji. Za uspostavlјanje transevropskih mreža važni su adekvatan zakonodavni okvir i strateški razvojni dokumenti, naročito Prostorni plan Republike Srbije i prostorni planovi koridora auto-puteva. U radu su prikazana novija iskustva u planiranju i projektovanju infrastrukturnih koridora auto-puteva u Srbiji kao instrumenata realizacije Nacionalnog investicionog plana, a predstavlјen je i metodološki pristup tokom izrade i interakcije dva nivoa planske dokumentacije (strateškog i urbanističkog) u korelaciji sa projektnom dokumentacijom, što je preduslov kojim se obezbeđuje zakonski osnov za realizaciju velikih investicionih projekata u putnoj infrastrukturi. Cilјevi razvoja koridora autoputeva u Srbiji, pored kompletiranja primarnih pravaca od severa ka jugu, takođe su transformacija i realizacija novih poprečnih veza između zapadnih i istočnih delova zemlјe, što je uslov za regionalni razvoj, unapređenje integracije u transevropske mreže i sprovođenje Nacionalnog investicionog plana. U zaklјučnim razmatranjima, data je sumarna ocena i istaknut je doprinos jedinstvene metodologije izrade planova i projekata auto-puteva koja je razvijana u Srbiji, u cilјu optimizacije vremena, sinhronizacije metodoloških faza i podrške sistemu donošenja odluka.

The development of plans and projects, presuming a system approach and synchronisation of a number of activities and actors, is the basis for a successful development of highway corridors. The starting premises for development of the highway corridors in Serbia are the European principles and directives for sustainable mobility of people and goods, and connectivity of regional and national networks through modern and efficient infrastructure. Trans-European Networks require an adequate legislative framework in Serbia as well as adoption of the strategic development documents, especially the Spatial Plan of the Republic of Serbia and Spatial Plans of the highway corridors. The paper shows the latest experience in planning and design of the infrastructure corridors for the highways in Serbia as the instruments of implementing the National Investment Plan, and in parallel, it demonstrates methodological approach for development and interaction between the two levels of planning documentation (strategic and urbanistic) in correlation with the project documentation. Alongside the completion of the primary road directions from the north to south of Serbia, the goals are also the transformation and substantiation of the new lateral highway connections between the west and east parts of the country, as prerequisite for regional development, better integration in the Trans-European Networks and the National Investment Plan’s implementation. Finally, the summary evaluation of this unique methodology’s contribution in Serbia is shown while preparation of plans and projects of the highways.